Gebelikte ikili tarama testleri, anne karnındaki bebekte anomali gelişip gelişmediğini tespit etmek için yapılır. Bilhassa riskli gebeliklerde ikili tarama testinin yapılması önemlidir. Tarama testlerinde bebeğin organlarındaki gelişim bozuklukları, down sendromu ya da Edwards sendromu riskleri değerlendirilir.
İkili tarama testlerinin yaptırılması zorunlu değildir. Ancak bebek gelişimini takip edebilmek, oluşabilecek anomalilere karşı önlem almak ya da gebeliği sonlandırmak açısından bu testlerin yaptırılması önemlidir. Hamileliğin ilk trimestarının sonunda yapılan tarama testlerinde gebeliğe bağlı riskler göz önünde bulundurularak çeşitli testler yapılır.
Annenin hamilelik yaşı, eşler arasındaki akrabalık durumu, annenin genel sağlık durumu ve kalıtımsal hastalıklar ikili tarama testindeki risk oranlarının belirlenmesine yardımcı olur. Yüksek riskli gebeliklerde, tarama testlerinin yaptırılması oldukça önemlidir. Zira Edwards sendromu gibi durumlarda, gebeliğe son verilmesi gerekebilir. Hem anne sağlığını hem de bebek sağlığını korumak için olduğu gibi, olası anomalili doğumlara karşı psikolojik hazırlık açısından da ikili tarama testleri önemlidir.
İkili Testte Hangi Değerlere Bakılır?
Gebelikte 11-14. haftalar arasında yapılan ikili testte beta HCG ve papp-a değerlerine bakılır. Bu değerler göz önünde bulundurularak bebekte anomali gelişme riski değerlendirilir. Bununla birlikte ultrason aracılığıyla bebeklerdeki ense kalınlığı değerlendirilerek down sendromu ve Edwards sendromu riskleri analiz edilir.
Gebelikte ikili test yaptırılması, anneye ya da bebeğe herhangi bir zarar vermez. Güvenli yöntemlerle uygulanan ikili tarama testinin sonucuna göre farklı testler istenebilir.
İkili Test Sonucunun Pozitif Olması Ne Anlama Gelir?
İkili tarama testleri, risk analizi olarak düşünüldüğünde, testin pozitif çıkması sadece riskin yüksek olduğu anlamına gelir. Tarama testleri kesin sonuç vermez. Testin pozitif çıkması durumunda bebekte anomali olmayacağı gibi, negatif sonuçlar da anomali olmadığını kesinleştirmez. Bu nedenle tarama testinin pozitif çıkması durumunda farklı testlerin yapılması gerekir.
Yüksek riskli olarak değerlendiren ikili tarama testlerinde, anomalilerin varlığını araştırmak için koryonvillüs biyopsisi uygulanır. Biyopside plesanta içindeki bebekten parça alınarak kromozom sayısı incelenir. Aynı zamanda ultrasonografi yöntemi ile de bebeğin detaylı incelenmesi mümkün olur. Bunun yanı sıra amniyosentez uygulaması yapılarak bebekteki anomali olup olmadığı yüksek başarı oranıyla saptanabilir. Ancak amniyosentez yöntemi düşük riskini artırdığı için riskli kabul edilen hamileliklerde uygulanamayabilir.
İkili tarama testleriyle ilgili tüm sonuçların pozitif çıkması, bebeğin anomalili doğma riskinin yüksek olduğunu gösterir. Ancak gebeliğin ilk aylarında anomaliler ile ilgili kesin bir tanıya ulaşmak mümkün değildir. Dolayısıyla tüm testler pozitif çıksa dahi bebek sağlıklı şekilde doğabilir. Aynı durum negatif sonuçlu testler için de geçerlidir. Tüm değerlerin normal göründüğü durumlarda, anne karnında oluşan sorunlar ya da doğumdaki travmalar nedeniyle bebekte anomali oluşabilir.
İkili Test Hangi Anomalileri Tespit Eder?
İkili testte, bebeğin kromozomal hastalıkları tespit edilir. En yaygın görülen sendrom Down sendromudur. Bebeğin bu sendromu taşıyıp taşımadığı gebeliğin ilerleyen dönemlerinde yüksek oranda bulunabilir. Edwards sendromu da sık görülen kromozom hastalıkları arasında yer alır. Edwards sendromuna sahip olan bebekler genellikle doğumdan hemen sonra ya da 1 yaşına ulaşmadan hayatını kaybeder. Bu nedenle Edwards sendromu riskinin yüksek olduğu durumlarda, anne kürtaj yoluna gidebilir.
Gebelikte ikili tarama testlerinin doktor tarafından önerilmesi durumunda, testin yaptırılmasından kaçınmamak gerekir. Tarama testleri hem bebeğin sağlığı hem de annenin psikolojik olarak doğuma hazırlanması açısından yaptırılması gereken bir testler arasında yer alır . Ayrıca bebeğin hayatta kalma ihtimalinin çok düşük olduğu gebeliklerde, hamileliği sonlandırma kararı verebilmek açısından da ikili testlerin yaptırılması önem arz eder.